HimalKhabar.com :: A Complete Nepali Political News Portal
वाङमय
पृथ्वीनारायण शाहले यसरी गरे भक्तपुरमा हमला
पृथ्वीनारायण शाहले यसरी गरे भक्तपुरमा हमला
वाङमय हिमालखबर
भक्तपुरमा गोर्खाली हमलाका प्रत्यक्षदर्शी गरूडनारायण गोंगलको सम्झना । जनस्तरबाट लेखिएको सम्भवतः अहिलेसम्मकै पुरानो युद्ध–संस्मरण अभिलेख ।
भर्‍याङको कथा
भर्‍याङको कथा
ऊ गुलाफको बुट्टा कुँदिएको मार्बलको सेतो, अग्लो भर्‍याङको सबैभन्दा तल उभिएको थियो। ऊ टाढा, धेरै टाढा एक टकले हेरिरहेको थियो। उसले हेरेको दृश्य यस्तो थियोः गरीबीको घुर्मैलो भीड बाढी आएको नदी झैँ मडारिइरहेको थियो। भीड उद्वेलित थियो, उम्लिइरहेको थियो।
साझा प्रकाशन अध्यक्षमा डा. विजय सुब्बा निर्वाचित
साझा प्रकाशन अध्यक्षमा डा. विजय सुब्बा निर्वाचित
साझा प्रकाशनको २४औँ साधारणसभाबाट सञ्चालक समिति अध्यक्षमा डा. विजय सुब्बा निर्वाचित भएका छन्।
सुन्दर त्रिविको कुुरुप कथा  वाङमय
सुन्दर त्रिविको कुुरुप कथा  आफ्नो पछिल्लो आत्मकथा ‘घुम्दै जीवनमा फनफनी: कदम ओरालोतिर (भाग–२)’ मा सेवानिवृत्त प्राध्यापक प्रेम खत्रीले लेखेका छन्, ‘‘यहाँ नोटकपी हेरेर मात्र वाक्य फुटाउने प्राध्यापक पनि थिए, सो ल्याउन बिर्सेको दिन कक्षा हुँदैनथ्यो।’’ 
देश विजेताले मात्र होइन, पराजितले पनि बनाएका हुन् ! वाङमय
देश विजेताले मात्र होइन, पराजितले पनि बनाएका हुन् ! देश के हो ? आखिर देश भन्नु हाम्रो पुर्खाले देखेको एक सपना हो। जसले राज्य विस्तार गर्दा जिते, तिनले सायद आफ्ना सन्तान यो मुलुकमा फलून् फुलून् भन्ने सोचेका थिए। जसले त्यो बेला हारे र पराजय स्विकारेर यो मुलुकमा बस्ने निर्णय गरे, तिनले पनि लडिराख्नुभन्दा पराजय स्विकार्नुमै आफ्ना सन्तानको भविष्य देखेका हुँदा हुन्।
‘एन्टी जेम्स बन्ड’  वाङमय
‘एन्टी जेम्स बन्ड’  झूट र विरोधाभाषलाई लेखनको मूल विषय बनाएका जोन ल क्यारेले जीवनमा थोरै मात्रै अन्तर्वार्ता दिए । आजीवन साहित्यिक पुरस्कार लिन अस्वीकार गरे । उनी पुरस्कारबाट होइन पाठकबाट लेखकको गुणस्तर थाहा पाउनुपर्ने विचार राख्थे ।  
आदिवासी जनजाति उत्थान राष्ट्रिय प्रतिष्ठानद्वारा १४ पुस्तक सार्वजनिक वाङमय
आदिवासी जनजाति उत्थान राष्ट्रिय प्रतिष्ठानद्वारा १४ पुस्तक सार्वजनिक आदिवासी जनजाति उत्थान राष्ट्रिय प्रतिष्ठानले विभिन्न विधाका १४ वटा पुस्तक सार्वजनिक गरेको छ।
‘एक गाउँ, एक भैरव दाइ’ ब्लग
‘एक गाउँ, एक भैरव दाइ’ नेपालका सबै गाउँमा मानिस छँदैछन्, मिहिनेत गर्ने पाखुरा छँदैछन्। जमिन, पानी, बोटविरुवा, हावा, घामजस्ता प्राकृतिक साधन धेरथोर मात्रामा छँदैछन्। मात्र उत्प्रेरकको मात्र खाँचो छ। सबै गाउँमा एक एक जना भैरव दाइ पुर्‍याउन सके आधारभूत आवश्यकता पूरा हुनेरहेछ।
आईएमई नेपाल साहित्य महोत्सव पुस दोस्रो साता  संस्कृति
आईएमई नेपाल साहित्य महोत्सव पुस दोस्रो साता  आईएमई नेपाल साहित्य महोत्सवको नवौं संस्करण यही १४–१५ पुसमा (२९–३० डिसेम्बरमा)मा भर्चुअल रूपमा पोखरामा आयोजना हुने भएको छ।
‘भूपि पुरस्कार’ सुकुम शर्मालाई समाचार
‘भूपि पुरस्कार’ सुकुम शर्मालाई धौलागिरि साहित्य प्रतिष्ठान बागलुङले यस वर्षको ‘भूपि पुरस्कार’ लेखक एवं समालोचक सुकुम शर्मालाई प्रदान गर्ने भएको छ।
१३ महिलाको जीवन भोगाइ ‘म’ कथा संग्रह सार्वजनिक वाङमय
१३ महिलाको जीवन भोगाइ ‘म’ कथा संग्रह सार्वजनिक विभिन्न क्षेत्रमा काम गरिरहेका तर, सार्वजनिक रूपमा नआएका महिलाहरूको संघर्ष र सफलताको कथा ‘म’ नामक कथा संग्रह सार्वजनिक भएको छ।  ‘म लेख्छु मेरो कथा’ अवधारणामा आफूलाई केन्द्रविन्दुमा राखेर १३ महिलाहरूको कथा पुस्तकमा प्रकाशित भएको हो।
मानवता (कविता) वाङमय
मानवता (कविता) अम्बेडकर स्मृति दिवस विशेष–कविता
काठमाडौंको खाल्डो या दार्जीलिङको पहाड, कहाँबाट शुरु भयो त आधुनिक नेपाली सङ्गीत ?  संगीत
काठमाडौंको खाल्डो या दार्जीलिङको पहाड, कहाँबाट शुरु भयो त आधुनिक नेपाली सङ्गीत ?  के के आधुनिक वाद्ययन्त्र, गीत र गायन भएपछि आधुनिक नेपाली सङ्गीत हुन्छ ? आज पनि यो अनुत्तरित प्रश्न हो। किनकि अगुवा कलाकारका प्रचलित गीत–गायनमा पनि आधुनिक बाजा पियानो, क्लारिनेट, तबला, गितार आदि प्रयुक्त छन्।
नाल्मा गाउँको बेग्लै रामायण वाङमय
नाल्मा गाउँको बेग्लै रामायण लमजुङ, नाल्मा गाउँका आइतमान बिकले गाएर सुनाएको रामायणको कथाका कतिपय पात्र र चरित्र वाल्मीकि रामायणसँग पटक्कै मेल खाँदैनन्। वानर सेना, मन्थराको उपस्थिती नभएको बरु शिवजी भेटिएको रामायणको रचना किन र कसरी सम्भव भयो त? 
निरञ्जन कुँवरको ‘बिट्विन क्विन्स एन्ड द सिटिज’ सार्वजनिक  वाङमय
निरञ्जन कुँवरको ‘बिट्विन क्विन्स एन्ड द सिटिज’ सार्वजनिक  लेखक निरञ्जन कुँवरको अङ्ग्रेजी पुस्तक ‘बिट्विन क्विन्स एन्ड द सिटिज’ सार्वजनिक गरिएको छ। जुममार्फत शनिबार पुस्तकको भर्चुअल विमोचन गरिएको हो। 
शान्तदासलाई विकल वाङमय र आहुतिलाई रमेश विकल सिर्जना पुरस्कार 
शान्तदासलाई विकल वाङमय र आहुतिलाई रमेश विकल सिर्जना पुरस्कार 
वाङमय रासस
रमेश विकल साहित्य प्रतिष्ठानद्वारा गठित समितिले गरेको सिफारिश अनुसार विकल वाङमय साहित्य पुरस्कार वरिष्ठ भाषासेवी शान्तदास मानन्धरलाई दिइने भएको छ। यो पुरस्कारको राशि रु.३० हजार छ।
यो वर्षको राष्ट्रिय कविता महोत्सव २९ मङ्सिरमा
यो वर्षको राष्ट्रिय कविता महोत्सव २९ मङ्सिरमा
नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानले यस वर्षको राष्ट्रिय कविता महोत्सव २९ मङ्सिरमा आयोजना गर्ने भएको छ।
रेशम विरहीको निबन्धसंग्रह ‘सत्ता र स्वप्नदोष’ प्रकाशित
रेशम विरहीको निबन्धसंग्रह ‘सत्ता र स्वप्नदोष’ प्रकाशित
रेशम विरहीको निबन्धसंग्रह ‘सत्ता र स्वप्नदोष’ बजारमा आएको छ।
जीवा लामिछानेको ‘देश देशावर’ सार्वजनिक वाङमय
जीवा लामिछानेको ‘देश देशावर’ सार्वजनिक गैरआवासीय नेपाली सङ्घ (एनआरएनए)का पूर्वअध्यक्ष एवम् उद्यमी जीवा लामिछानेको नियात्रा सङ्ग्रह ‘देश देशावर’ सार्वजनिक भएको छ। विश्वव्यापी रूपमा बढ्दो कोभिड–१९ को संक्रमणका कारण कुनै औपचारिक कार्यक्रम नगरी भिडिओमार्फत् बिहीबार पुस्तक सार्वजनिक गरिएको हो। 
यसरी सुन्दर लेख्ने नेपाली वाङमय
यसरी सुन्दर लेख्ने नेपाली भाषालाई सुन्दर बनाउने त्यसको प्रस्तुति, शिल्प र प्रयोगले हो। कहिले कहिले नहरमा पानी नअटाए जस्तै व्याकरणले सिर्जनालाई रोक्न सक्दैन।
नदी जस्ता देवकोटा वाङमय
नदी जस्ता देवकोटा ​  मेरो सम्भवतः सबभन्दा धेरै गाइएको गीत, ‘गाउँछ गीत नेपाली’ मा भएका ‘सुन्दर शान्त विशाल’ शब्द मेरा होइनन्, देवकोटाजीसँग मागेको हुँ। निबन्धमा प्रयुक्त शब्द जस्ताको तस्तै गीतमा मिल्नु उहाँको काव्यात्मकताको प्रमाण हो।   ​
भारतीय अध्येताको दाबीः 'शाकुन्तल'मा संसारकै एक देवकोटा वाङमय
भारतीय अध्येताको दाबीः 'शाकुन्तल'मा संसारकै एक देवकोटा ​कालिदास भन्दा विल्कुलै अलग शैली र संरचनासहित शाकुन्तल महाकाव्य रचनामा देवकोटाको अद्वितीय क्षमता देखिन्छ । एकै कविले यौटै कृतिलाई दुई भिन्न भाषाका तीन नयाँ कृतिमा पुनःरचना गर्ने साहित्यकार संसारमै देवकोटा मात्र हुन् ।
आर्यघाटमा देवकोटासँगको त्यो अन्तिम भेट वाङमय
आर्यघाटमा देवकोटासँगको त्यो अन्तिम भेट ''त्यो मुहार कम्पित भयो, रुन खोजेर। दुवै ओठ त्यसपछि सँगै हल्लिए। मेरो पथका निम्ति शुभाशिष दिनोस्,’ देवकोटाले भने । वेद र म दुवैले निहुरेर उनका निधारमा म्वाई खायौं, उनको निधार उनको हात जस्तै थियो, चिसो भैसकेको । ठूलो प्रयत्नले आशिषदानमा उनले आफ्ना दुई हात उठाए । ‘मेरोनिम्ति प्रार्थना गर्नुहोला ।’ देवकोटाको मन्द आवाजले म झस्किएँ ।''
महाकविको ‘इच्छापत्र’ वाङमय
महाकविको ‘इच्छापत्र’ लेखकले आफ्नो कामको पारिश्रमिक ज्यादै नै थोरै पाउँछ । परन्तु यदि ऊ सच्चा लेखक हो भने उसले आफ्नो कार्य रोक्नुहुँदैन । उसले जनतामा भिज्नुपर्दछ, जनताबाट सिक्नुपर्दछ, समस्त मानव जातिको जीवनबोधका लागि र सबै वर्तमान समस्याहरू तथा घटनाहरूको अनुबोधका लागि जनताको आत्मा खोतल्नुपर्दछ ।
‘मिथ’ को जोखिममा महाकवि वाङमय
‘मिथ’ को जोखिममा महाकवि ५० वर्षे जीवनकालमै महाकवि बन्न सफल देवकोटाका कृतित्व र व्यक्तित्वमाथि खोज बाँकी नै छ। नेपाली समाजमा चलिआएका कतिपय किस्सा र किंवदन्तीले उनलाई यथार्थभन्दा मिथमा बुझ्ने जोखिम बढेको छ।
चोरी होइन ‘मुनामदन’  वाङमय
चोरी होइन ‘मुनामदन’  महाकवि देवकोटा रचित सर्वाधिक लोकप्रिय ‘मुनामदन’ खण्डकाव्य नेवारी लोकगीतबाट चोरिएको नभई मौलिक कृतिको पुनः सिर्जना हो । 
मातृकाप्रसाद कोइरालाको ‘कोशीको कथा’ पुनः प्रकाशित समाचार
मातृकाप्रसाद कोइरालाको ‘कोशीको कथा’ पुनः प्रकाशित पब्लिकेसन्स नेपालयले आफ्नो क्लासिक्स् शृङ्खला अन्तर्गत सन् २०२० मा मातृकाप्रसाद कोइरालाको निबन्ध सँग्रह ‘कोशीको कथा’लाई नयाँ कलेबरमा प्रकाशित गरेको छ। प्रतिभा पुरस्कार प्रतिष्ठान, विराटनगरले २०४६ मा प्रथम पटक प्रकाशित गरेको यो पुस्तक लामो समयदेखि बजारमा उपलब्ध थिएन।
भुवनहरि सिग्देलको आख्यान ‘लालस’ बजारमा वाङमय
भुवनहरि सिग्देलको आख्यान ‘लालस’ बजारमा साहित्यकार भुवनहरि सिग्देलकोे नयाँ आख्यान कृति ‘लालस’ प्रकाशित भएको छ। ‘लालस’ सिग्देलको ३५औँ कृति हो। उनको आख्यानतर्फ भने नवौँ कृति हो।
कहाँ छन् समालोचक ? कहाँ छ समालोचना ?  टिप्पणी
कहाँ छन् समालोचक ? कहाँ छ समालोचना ?  लाग्छ– विश्वविद्यालय बौद्धिक जमात होइन, विभिन्न पार्टीहरूप्रति बफादार कार्यकर्ता उत्पादन गर्दैछ ! प्राध्यापकलाई जागिर पकाउनु छ, विद्यार्थीलाई नम्बर फकाउनु छ। नतिजा, नेपाली साहित्यको मौलिक चिन्तनको स्तर निरन्तर ओरालो लाग्दो छ। 
मानव श्रेष्ठताको महावर्णन वाङमय
मानव श्रेष्ठताको महावर्णन ‘आर्य हुनुको श्रेष्ठता’ विरुद्ध मानव हुनुको अस्तित्वबोध नै ‘मोक्षभूमि’ को मूल बहस हो। सतहमा नश्लीय अहंकार देखिए तापनि अन्तर्यमा चाहिं यो वर्गीय द्वन्द्व हो। किनकि, कृषि र व्यापारमा निर्भर मध्ययुगमा दास बेगर न उत्पादकत्व वृद्धि न त भोगविलास नै संभव हुन्छ।